саҡрым
Башкирский
Морфологические и синтаксические свойства
| падеж | ед. ч. | мн. ч. | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Им. | саҡрым | саҡрымдар | |||||||||||||||
| Прит. | саҡрымдың | саҡрымдарҙың | |||||||||||||||
| Д. | саҡрымға | саҡрымдарға | |||||||||||||||
| В. | саҡрымды | саҡрымдарҙы | |||||||||||||||
| М. | саҡрымда | саҡрымдарҙа | |||||||||||||||
| Исх. | саҡрымдан | саҡрымдарҙан | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
саҡ-рым
Существительное.
Произношение
- МФА: [sɑqˈrɯ̞m]
Семантические свойства
Значение
- километр ◆ Ауылға саҡрым ярым самаһы ер ҡалғас, Ташморон аҫтындағы туғайға атайым атын туҡтатты. — Когда до аула оставалось около полутора километров, мой отец остановил лошадь на лугу у реки Ташмурун. (Нугуман Мусин).
- устар. верста ◆ Буранбайҙың менгән ҡашҡа аты // саҡрым-саҡрым бармай ҙа баш ташлай. — Белолобый конь, на котором ездил Буранбай, поникает головой, не пройдя и версты. Башкирская народная песня «Буранбай».
Синонимы
Антонимы
Гиперонимы
Гипонимы
Родственные слова
| Ближайшее родство | |
Этимология
Лексема известна в других кыпчакских языках: казахск. шақырым, кирг. чакырым, alt. чакырым, тат. чакрым «id.»
Образована от глагольной основы *čaqïr- "звать, окликать" (ср. башк. саҡырыу «id.»). Первичное значение — "расстояние, на котором слышно крик, звуковой сигнал".